sirtuin

• bakteriden insana kadar pek çok canlıda korunmuş, "nad-bağımlı deasetilaz"^* olarak çalışan bir protein sınıfı. birden fazla proteinin transkripsiyonunu düzenleyici görevi varmış. makro düzeyde de bir yaşam süresi düzenleyiciliği yapıyormuş.
  
  edit: en ünlüsü için (bkz: sirtuin 1)
• türk bilim insanı gizem dönmez mit'de yaptığı çalışmayla sirtuin genlerinin (bkz: alzheimer)'e ve (bkz: parkinson)'a umut olabileceğini keşfetti ilaç üretimine geçilmesi sürecinde hayvan deneyleri devam etmekte insanda da kanıtlanırsa ilaç üretimine geçilecek
  
  haberin linki
• hücre metabolizmasını artırarak, apoptozisi azaltarak, protein katlanmasını artırarak, serbest oksijen radikallerinin zararlı etkilerini azaltarak, insülin sensitivitesini azaltarak, insülin seviyesini artırarak ve glukoz metabolizmasını artırarak hücrelerin uzun süreli yaşaması üzerinde olumlu etkiler oluştururlar.
• kisaca "uzun yasam anahtar genleri". suanda 7 adet olduklari saptanmistir. uzum kabugunda,kirmizi sarapta ve bazi kuruyemislerde mevcut olan, resveratrol bilesimi tarafindan aktive edildigi gosterilmistir.
• ayakkabı bağcığının ucundaki plastik nesne olarak modellenebilecek madde.kromozomların uçlarında buluyor.
• metabolik aktiviteyi arttırır apoptozu azaltır serbest oksijen radikali hasarını engeller insülin sensitivitesini arttırır. kısacası yaslanmayı azaltan mucizevi proteindir.
• hücrenin enerji metabolizmasında önemli rolü olan proteinler. “hücrenin sağlığı”ndan sorumludur.
  intermittent fasting, üzüm çekirdeğinden elde edilen resveratrol ve organ nakli reddini önlemek için kullanılan bir ilaç olan rapamycin, sirtuin geni’ni aktive ederek sirt 1 sentezini artırır. bu da hücre hasarının tamir mekanizmalarını devreye sokar; yaşlanmayı geciktirir; harcanan enerjiyi düzenler ve ömrü uzatır.
  ilk olarak farelerde yapılan deneylerde rapamycin‘in farelerde bu yolakla ömrü uzattığı gözlemlendi (bkz: #16481671). zaten sonrası geldi. yaşlanmanın sırrı ve intermittent fasting - sirtuin proteinleri ilişkisi günümüzde yoğun olarak çalışılmaktadır.
• ‘’silent information regulators and mediators of the effects of caloric restriction’’
  
  bunlar nad+ bağımlı deasetilaz ailesinden olup farklı izotipleri nükleusta ya da sitozolde ya da mitokondride bulunabilirler.
  
  geniş substrat grubuna sahiptirler, bunlara örnek olarak histon proteinleri, regülatuar enzimler, dna tamir sistemi ve mitokondrial biyogenez ve oksidatif metabolizmadır. başlangıçta, bazı mikroorganizmaların hayatta kalma zamanını arttırdığı gösterilmiştir. yapılan fare çalışmalarında, kalori alımının kısıtlanması ile kas ve yağ dokusunda sirtuinlerin arttığı ve bunun farenin ömrünü arttırdığı, bununla beraber sirtuin geni susturulduğu vakit (knockout) ömrün azaldığı gözlenmiş.
  
  bazı genlerin ekspresyonunu arttırdığı ve bunların, metabolik aktiviteyi inhibe ettiği, apoptozu azalttığı, protein katlanmasını stimüle ettiği ve serbest oksijen radikallerinin zararlı etkilerini azalttığı gösterilmiş. bunlarla da kalmayıp, insülin sensitivitesini, glikoz metabolizmasını arttırıp, diyabet tedavisinde bir rolü olabileceği düşünülmektedir.
  
  son olarak, kalori kısıtlanması ile sirtuinlerin arttırılması ateroskleroz riskini azaltmakta olup, yaşam süresini arttırmaktadır.
  
  mekanik olarak, artmış nad+/nadh oranı kalori kısıtlanmasında sirtuin ekspresyonunu arttırdığı ve nad+’a daha fazla substrat sağlamaktadır. sirtuinler küçük moleküller olarak ökaryotlara sağlanabilmektedir(resveratrol ve quercetin).
  
  iyimser kırmızı şarap sevenleri mutlu edecek bir bilgi olarak da robbinste okunabildiği üzere, şarabın içerisindeki resveratrolün sirtuinleri aktive ettiği düşünülmektedir.(bununla beraber emilimi azdır)
  
  kaynaklar
  
  aging - medical biochemistry
  baynes, john w.;
  medical biochemistry, chapter 29, 417-428
  
  cell ınjury, cell death, and adaptations - robbins & cotran pathologic basis of disease
  oakes, scott a.;
  robbins & cotran pathologic basis of disease, chapter 2, 33-69
  
  ıntegration of metabolism - principles of medical biochemistry
  meisenberg, gerhard, phd; simmons, william h., phd;
  principles of medical biochemistry, chapter 32, 533-568
  
  environmental and nutritional diseases - pocket companion to robbins & cotran pathologic basis of disease
  mitchell, richard n., md, phd; kumar, vinay, mbbs, md, frcpath; abbas, abul k., mbbs; aster, jon c., md, phd;
  pocket companion to robbins & cotran pathologic basis of disease, 9, 261-289