• geç roma imparatorluğu döneminde yaşamış, epitoma rei militaris* ve digesta artis mulomedicinae isimli eserleri kaleme almış bir yazardır. yaygın olarak vegetius olarak bilinmektedir.
  • m. s. dördüncü yüzyıl'da yaşamış, baltasar gracian'ın hayranlık duyduğu savaş sanatı yazarıdır.
  • cesaret sayıdan üstündür.

    (bkz: de re militari)
  • de re militari isimli dönemin imparatoruna savaşlar ve ordularla ilgili tespitlerini sunduğu kitabı "roma savaş sanatı" olarak türkçe'ye kronik kitap tarafından çevrilmiş. kitabın atfedildiği ı. theodosius'un roma'nın doğusunu ve batısını yöneten son imparator olsa da tavsiyelerinin ne derece dikkate alındığını bilemiyoruz. yine de imparatorun bir takım reformlar yapmak istediği ve hadrianapolis muharebesi sonrasındaki travmayı atlatmaya çalıştığı düşünülüyor. bilinen ise herhangi bir askeri tecrübesi olmamasına rağmen renatus'un dönemindeki antik kaynakları derlediği ve kitabının orta çağ boyunca avrupa'da bir askerlik rehberi şeklinde kullanıldığı.

    o kadar bahsetmişken kitabın tanıtım linkini de şuraya bırakayım:

    https://kronikkitap.com/kitap/roma-savas-sanati/
  • "tüm savaşlarda zaferi getiren şey sayı üstünlüğü ve cahil cesareti değil, yetenek ve disiplin olmuştur. roma halkının bütün dünyaya boyun eğdirmesini mümkün kılan şeyin silah taliminden, kışla disiplininden ve askeri sistemden başka bir şey olduğunu düşünmüyorum. yoksa nasıl bir avuç romalı kalabalık galyalılara karşı durabilirdi ki? nasıl kısa boyuyla cermenlerin heybetine kafa tutmaya cesaret edebilirdi? ispanyolların yalnız sayı bakımından değil, ayrıca fiziksel kuvvet bakımından da bizimkilerden üstün olduğu malumdur. kurnazlık ve servet bakımından afrikalılarla* eşit değildik." diyerek disiplinin önemini vurgulamış yazardır.
  • roma imparatorluğu'nun büyük zorluklar yaşamaya başladığı dördüncü yüzyılda doğan askeri tarihçi. de re militari adlı eseriyle bilinir. bu eseri "yenilmez imparator" diye seslendiği -büyük ihtimalle- birinci theodosius'a adar. de re militari'den yola çıkarak flavius renatus hakkında birtakım bilgileri sıralamak istedim.

    1. eserinde eski roma askeri nizamına oldukça büyük bir özlem duyduğu görülür. hatırlatalım dördüncü yüzyılın ikinci yarısında roma imparatorluğu, daha önce karşılaştığı barbar kavimlere pek de benzemeyen alanlar, gotlar ve hunlarla mücadele ediyordu.

    2. bu eserin 378 yılındaki büyük bozgun olan hadrianapolis muharebesi'nden sonra kaleme aldığı düşünülüyor.

    3. flavius renatus, eserinden "bu küçük eserim." diye bahseder. açıkçası imparatora bol bol derin sevgilerini sunar. yalakalık var maalesef. *

    4. roma askerlerinin, barbar kavimlerden fiziksel olarak güçsüz olduğunu fakat bu eksikliği yüksek askeri eğitimle kapattıklarını belirtir. flavius renatus'ta sürekli bir geçmişe özlem vardır. eskiden böyle yapıyorduk, şimdi artık yap(a)mıyoruz, der.

    5. yaşlı cato, scipio africanus, hannibal barca, mithradates, gaius julius caesar, pompeius magnus, vergilius, augustus, trajanus, hadrianus eserde çokça geçen meşhur şahsiyetlerdir. ayrıca spartalılar'ın askeri anlayışına hayran olduğunu görmek mümkün.

    6. acemi askerlerin seçiminin çok önemli olduğunu roma'nın gidişatının açıkçası buna bağlı olduğunu anlatır.

    7. roma'nın savaşlarda uğradığı bozgunlarının sebebini rahatlığa alışmasına bağlar. yani uzun süreli barış dönemlerinin, roma için iyi bir şey olmadığını belirtir.

    8. flavius renatus "mütevazı eserim" dediği de re militari'de kaynak olarak cato censorius'un, cornelius celsus'un, frontinus'un, paternus'tun yazdıklarından ve de en iyi imparatorlar olan augustus'un, trajanus'un ve hadrianus'un yasalarından yararlandığını söyler.

    9. tarihçiler kendisinin sağlam bir hristiyan olduğunu düşünüyor. yobazlık derecesinde olmasa da bizdeki kut inancı gibi yönetim yetkisinin imparatora ve ailesine verildiği konusunda oldukça net. bunu saklamıyor da.

    10. dördüncü yüzyılın ortalarından itibaren tuna boylarında ve trakya'da ortaya çıkan alanlar, gotlar ve hunlar; kendisinde büyük bir korku uyandırmışa benziyor. bu kavimlerin süvarileri karşısında roma piyadeleri pek çok kez ezildi. ayrıca barbarların, roma ordusunda önemli mevkilerde olmasını yadırgar. halbuki roma'nın o kaos ortamında yapabileceği başka bir alternatif yok gibidir.

    11. lejyonlardaki adam kayırmaların ve de liyakatsiz komutanların, imparatorluğu çöküşe götürebileceğini ifade eder.

    12. romalı tarihçi ammianus marcellinus okunduktan sonra flavius renatus incelenirse imparatorluğa daha net bakılabilir. ammianus, dördüncü yüzyıl roması'nı kusursuz anlatır.

    13. harikulade cümlelerinden bazıları ile kapanışı yapalım. "düşmanlarımızın bize korkularından saygı göstermesini veya destek vermesini sağlayan şey pahalı kıyafetler, altın, gümüş değildir ancak ve ancak silahlarımızın korkusudur."

    * "savaşlardaki hataların telafisi yoktur zira hatanın hemen arkasından bedeli gelir."

    * "kendi ordunuzu yetiştirmek, yabancı paralı askerleri tutmaktan daha ucuzdur."

    * "barış istiyorsan savaşa hazırlan."

    (son olarak de re militari'yi, dipnotlarla dilimize kazandırmış olan samet özgüler ve kutsi aybars çetinalp'a bir kez daha teşekkürler.)
hesabın var mı? giriş yap